Saturday, June 26, 2010

თბილისური სპექტაკლი და მოგონებები ლა სკალაზე

იტალიაში ორწლიანი ცხოვრების დასასრულს, საქართველოში დაბრუნებამდე ერთი კვირით ადრე, გამიმართლა და ლა სკალაში მოვხვდი. ბილეთების ონლაინ გაყიდვა ორი საათის დაწყებული იყო, ძლივს რომ მივუსწარი მეორე იარუსის გვერდითა ლოჟის ორ ადგილს.
"ანტეპრიმა ახალგაზრდებისთვის" – ეს არის პრემიერამდელი სპექტაკლი 30 წლამდე ასაკის ხალხისთვის, რომელზეც ნებისმიერი ბილეთი 10 ევრო ღირს და ყველას შეუძლია მოხვედრა, განურჩევლად ეროვნებისა ( ბევრი ევროპული მუზეუმისგან განსხვავებით, სადაც ფასდაკლება არაევროპელებზე მხოლოდ იმაზეა დამოკიდებული, თუ რა გულის ადამიანი შეგხვდება სალაროში ).
ზოგადად, ლა სკალას მმართველი აშკარად კარგი მენეჯერია, რადგან ძალიან ზურნავს ახალგაზრდების თეატრში მიყვანაზე. გარდა იმისა, რომ ამგვარ ანტეპრიმებზე ბილეთები 3 საათში იყიდება, გენერალურ რეპეტიციებზე დასწრება ნებისმიერი ასაკის ადამიანისთვის უფასოა. ამ დროს თეატრში, რა თქმა უნდა, განსაზღვრული რაოდენობით უშვებენ ხალხს: 300–400 ადამიანს, იმდენს, რამდენსაც იარუსები დაიტევს, მაგრამ ფაქტი თავისთავად მისასალმებელია. პრემიერამდე ასევე ეწყობა ღია კონფერენციები, სადაც უბრალო მელო თუ ბალეტომანებთან ერთად განიხილავენ სადადგმო, სარეჟისორო თუ ნებისმიერ პრობლემას და ანგარიშს აბარებენ მაყურებელს.
ლა სკალაში იციან, რომ მაყურებელი თეატრის ორგანული და ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია, მისთვის იმართება საღამოები და სწორედ ის წყვეტს ნებისმიერი დადგმის ბედს, მას გამოაქვს განაჩენი. შესაბამისად, ამ თეატრში ყოველი დეტალი მასთან ერთად განიხილება. თანაც, მოდი და, ნუ დაეკითხები აზრს ადამიანსებს, რომლებიც სპექტაკლებზე კლავირით ხელში მოდიან და არც ერთ ყალბ ნოტს, უსუფთაო პას არ გაპატიებენ.
– "ახალგაზრდობაში "ქანდარის" იქით ვერ მივდიოდი და იქაც ფეხზე ვიდექი, სწორედ ამ დროს მოვისმინე კალასი და სიმონიატო, ნურიევი და პლისეცკაიაც ცოცხლად მინახავს, ეს ერთადერთია, რის გამოც ჩემს ასაკს არ მივტირიო, – მითხრა ერთმა მილანელმა თეატრალურ ფორუმზე, ყოველთვის კრიტიკოსი რომ მეგონა და "ჩვეულებრივი" მაყურებელი რომ აღმოჩნდა. – ვიცი, იმიტომ, რომ ყოველთვის ძალიან, ძალიან ბევრს ვკითხულობდიო, – დასძინა. ეს ადამიანი დღეს პენსიონერია და იმდენი შემოსავალიც აქვს, რომ თავს ნება მისცეს, ერთ დღეს ლონდონში გაფრინდეს სპექტაკლის საყურებლად, მეორე დღეს კი ნიუ იორკში. აი, ხარისხის როგორი ინდიკატორები ჰყავთ წამყვან თეატრებში. მაგრამ ეს სულაც არ არის მთავარი,
მთავარი არის მაყურებლის დამოკიდებულება სპექტაკლისადმი: მილანში იციან, რომ მუსიკას მოსმენა უნდა, ტაშს დამსახურება, ისიც იციან, რომ დაწყებულ სპექტაკლზე დარბაზში შესვლა აკრძალულია და ამის გამო ჩხუბს არ აუტეხენ კაპელდინერებს.
მიმიხვდით, ხომ, საით მივდივარ?! საით და იმ სპექტაკლისკენ, რომელიც ორი კვირის მერე თბილისში ვნახე და რომელიც ძალიან ჰგავდა ყველა იმ წარმოდგენას, რომელიც ჩემს მშობლიურ ქალაქში მინახავს!
დამეთანხმებით, არ არის აუცილებელი კოვენტ გარდენსა და ოპერა გარნიეში უყურებდე სპექტაკლებს, რომ თუ არ გსმენია ამ წესების შესახებ, შენივე ბილეთის უკანა მხარეზე დატანებულ წარწერას მაინც დახედო და მიხვდე, რომ: სპექტაკლის მსვლელობის დროს უნდა გამორთო მობილური ტელეფონები და აკრძალულია ვიდეო და ფოტო გადაღება!
სამწუხაროდ, ბილეთები არც თუ ისე დიდი ზომისაა, თორემ თეატრს ნამდვილად შევთავაზებდი შემდეგი პუნქტების დატანებასაც:
1. უადგილოდ ტაშის დაკვრა არის უზრდელობა და სპექტაკლის მსვლელობას უშლის ხელს!
აქვე განგიმარტავთ, თუ რას ვგულისხმობ და მაგალითებსაც ხზენებული თბილისური სპექტაკლიდან მოგიყვანთ: მშვენიერი გალა–კონცერტი ჩატარდა რუსთაველის თეატრში სეზონის დახურვასთან დაკავშირებით, ვერ ვიტყვი, რომ იდეალური, მაგრამ იმ საღამოს სცენაზე მდგომი ხალხი გაცილებით სჯობდა დარბაზში მსხდომს. აბა, ამიხსენით, თუ რატომ უნდა დაჰქუხო ტაში შუა ადაჯოს ცეკვისას, როდესაც არც მუსიკა გაძლევს ამის საშუალებას და არც მოცეკვავე მამაკაცის არაეფექტური ნახტომი?!
2. სპექტაკლის მსვლელობის მანძილზე აკრძალულია ლაპარაკი ნებისმიერ თემაზე: იქნება ეს პირადი პრობლემების განხილვა, თუ სცენაზე მდგომი მსახიობების ოჯახური მდგომარეობისა და ამბების გარკვევა!
მეტი რაღა ვთქვა, მიმიხვდებოდით, რომ მსახიობების ყველასი ყველაფერი ვიცი, იმდენად ყველაფერი, რომ თითოეული უკვე საკუთარი ოჯახის წევრი მგონია! არა და გაყრა–დაქორწინებები ჩემს საახლობლოშიც თავზე საყრელადაა და დამასვენეთ იმ ორ საათს! ძვირფასებო, ამის მოსმენას, განა არ სჯობს, ვერდისა და ჩაიკოვსკის მოვუსმინოთ?!
3. სმა–ჭამა–წამლების დალევა, ასევე: ჩანთაში საჭმელ–სასმელის, მედიკამენტების და სხვა ნივთების ხანგრძლივად ძებნა, განსაკუთრებით, იმ შემთხვევაში, თუ შემდეგი პირველადი დახმარების ნივთები, თუ პროდუქტები ცელოფნის ერთჯერად პარკებში გაქვს გახვეული!

ეს ის შემთხვევაა, როდესაც ვეღარც კი ვხვდები, ლაპარაკის მოსმენა მირჩევნია, თუ ღეჭვა–ჭრაჭუნის! თუმცა, ერთმნიშვნელოვნად ვიტყვი, რომ ორივე მძაგს!

4. სპექტაკლზე არ დაიშვებიან მსახიობების იმ ტიპის ახლობლები, ნაცნობები და ნათესავები, რომლებიც თავს ვერ იკავებენ, და უადგილოდ ავლენენ თავიანთ ნათესაურ, მეგობრულ, თუ ინტიმურ კავშირებს!
სახელს არ ვიტყვი და ოპერის თეატრში ერთ–ერთი გამორჩეული მომღერალია. იმ დღეს ხმაზე ვერ იყო, თუ ხასიათზე, ვერ გეტყვით, მაგრამ ძლივს ჩაათავა და ხრინწები ამოაყოლა არიას. ტაშსა და ბრავოს ვინ ჩივის, რომ წამოხტნენ მასთან გაურკვეველი კავშირების მქონე ადამიანები, იმდენი უძახეს ბის, ბიისო, რომ ადგა და გაიმეორა ეს ავადსახსენებელი ნაწყვეტი, უარესად, რა თქმა უნდა. დირიჟორს ნიშანი რომ მისცა, კიდევ ერთხელ დამიკარითო, მაესტრომ ჯოხი ისე მოიქნია, ლამის სცენისკენ გაუქანა ამ ჩვენს სახალხო არტისტს.
იტალელები რომ ტემპერამენტული ხალხია, ამაში ეჭვი ჯერ არავის შეპარვია, მაგრამ აბა, მიდით და ნებისმიერ თეატრში ნახეთ, თუ ხდება მსგავსი რამ. ნებისმიერს იმიტომ ვამბობ, რომ ამ შემთხვევაში ლა სკალას მაგალითის მოყოლა უხერხულიც კია, რადგან, მე იმ საღამოს სამი ერთ აქტიანი ბალეტი ვნახე და ზუსტად სამჯერ გავიგონე ტაში, რადგან მილანელებისთვის, მუსიკის გაწყვეტა და დირიჟორისთვის ხელის შეშლა, ჩვენებურად რომ ვთქვათ, იმ ჩიტივითაა, ბრდღვნად რომ უნდა ღირდეს! ბრავოც ალაგ–ალაგ, ერთმა–ორმა კაცმა თუ იყვირა, ისიც სუსტად, მიუხედავად იმისა, რომ ჩემი აზრით, ადგილობრივი ახალგაზრდა სოლისტები ნამდვილად იმსახურებდნენ ამას. მილანელთა აზრით კი დაიმსახურეს ტაში, – თუმცა ლა სკალაში ტაში დაგიკრან, უბრალო საქმე როდია, ნუ იფიქრებთ, რომ იქ ტაშს ვინმე ტყუილუბრალოდ გაიმეტებს.

არ ვიცი, ეს ყველაფერი როგორ უნდა ასწავლო იმ ადამიანებს, რომელსაც კარგი მაყურებლობა საკუთარი ცოდნისა თუ მოპოვებული ინფორმაციის სპექტაკლის მსვლელობის დროს ხმამაღლა გამხელა ჰგონია, მაგრამ ხომ შეიძლება, ახალგაზრდებს, სკოლის მოსწავლეებსა და სტუდენტებს მაინც ვასწავლოთ ეს ყველაფერი?! სწავლებამდე კი ხელშეწყობაა საჭირო, მუდამ გადავსებული ლა სკალა თუ ზრუნავს ახალგაზრდა მაყურებლის გამოზრდაზე, თბილისის თეატრებმა, სადაც ანშლაგები მხოლოდ პრემიერებზეა, ისიც არა ყოველთვის, ათმაგად უნდა იზრუნონ ახალგაზრდების თეატრში მოყვანაზე და არა მხოლოდ ბავშვთა სახლების აღსაზრდელებს, ან თეატრალური, ქორეოგრაფიული სასწავლებლისა თუ კონსერვატორიის სტუდენტებს უნდა ეხებოდეთ გარკვეული შეღავათები. ფასდაკლებების უფრო კარგად უნდა იყოს მოფიქრებული, ვიდრე ოპერის თეატრის მიერ შეთავაზებული სააბონიმენტო სპექტაკლებია. მახსოვს, როგორ წუხდებოდნენ ხოლმე დაბალი კლასის მოსწავლეები აიდას მოსმენისას თუ რომეო და ჯულიეტას ყურებისას ( აქაც, უფრო მოსმენისას )!
ამ ყველაფერზე დაუსრულებლად შეიძლება წერა და პრობლემებიც გაცილებით მეტია, ვიდრე აქ მოყვანილ მაგალითებში ჩანს. თუმცა, იმედს ვიტოვებ, რომ ერთ დღესაც თეატრში მისულს, დარბაზში ბევრი ხალხის დანახვა გამიხარდება და სულაც არ შემეშინდება იმის, რომ ეს ადამიანები წარმოდგენის ყურებაში ხელს შემიშლიან.

2 comments:

  1. ეჰჰ, რა დრო იყო ჩემო პინკიბუ, როცა ხალხი ერთმანეთის გადასანახულებლად დადიოდა თეატრში. ნამეტნავად რომანტიკული სული ტრიალებდა მაშვინ. სად იყო მობილური, ცელოფნის პარკი, ან ინტიმური კვაშირის გამომვლინებელი კაცი? წახდა ხალხი, წახდა... :D :)))

    კეთილი იყოს ჩემი მაუსი ამ მშვენიერ ბლოღზე. :) :*

    ReplyDelete
  2. თანაც კავშირს ინტიმი ჰქონდა კაცო, ინტიმიც კი წაგვართვა ამ მთავრობამ! :დ

    ReplyDelete